Tıkayıcı Uyku Apnesi (OSAS)

Tıkayıcı uyku apnesi, uyku sırasında solunumun durması veya azalmasıdır. Bir uyku bozukluğu olan tıkayıcı uyku apnesi OSAS, özellikle kilolu insanlar, ileri yaş ve genetik yatkınlığı olanlar arasında daha fazla görülür.

Uyku Apnesi Nedir?

Uyku apnesi solunum yollarının açık kalmasını engelleyerek solunumun yavaşlamasına neden olur.

Uyku apnesi, horlama, gündüz uykululuğu, sabah baş ağrısı, iş performansında düşüş, hafıza problemleri ve hatta depresyon gibi durumlara neden olabilir. Uyku apnesinin şiddeti kişiden kişiye değişebilir ve bazı kişiler sadece hafif semptomlar yaşarken bazıları da ciddi semptomlar yaşayabilirler.

Uyku Apnesi Neden Olur?

Uyku apnesinin birçok nedeni bulunur. En yaygın olarak gösterilen neden üst solunum yolu dokularının gevşemesi ve bloke olmasıdır. Bu durum, obezite, genetik yatkınlık, yaşlanma, alkol ve sigara gibi faktörlerden kaynaklanabilir. Uyku apnesi olmasının başka nedenleri de bulunabilir. Bu nedenler; uyku pozisyonu, sinüs problemleri, hormon dengesizlikleri, alerjiler ve bazı ilaçlar olarak sıralanabilir. Ayrıca, büyük boyuttaki tonsiller, adenoidler ya da çene yapısı uyku apnesine sebep olabilmektedir.

Uyku Apnesi Hangi Durumlarda Oluşur?

Uyku apnesi olması için birçok faktör olabilir. Bu faktörlerden biri genetik yatkınlıktır ancak her ailesinde uyku apnesi olan kişinin uyku apnesi problemi yaşayacağı söylenemez. Uyku apnesi obeziteden kaynaklı da olabilmektedir. Fazla yağ dokusu boğazda ya da solunum yollarında birikebilir. Bunun sonucunda da solunum yolu daralabilir ya da tıkanabilir. Uyku apnesine neden olan bir başka yaygın durumlar da yaşlanma, alkol ve sigara kullanımı olarak gösterilebilir.

Uyku Apnesi Belirtileri Nelerdir?

Uyku apnesi kişinin uyku düzenini ve kalitesini etkileyen bir durumdur. Uyku apnesi belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

• Sık horlama
• Uyku sırasında nefes almanın durması veya kesilmesi
• Uyku sırasında hırıltı ya da tıkırtı sesleri
• Uyku sırasında sık sık uyanma veya derin uyuyamama
• Sabah baş ağrısı veya baş dönmesi yaşanması
• Sabahları yorgun uyanma veya gün içinde aşırı uyuklama hali
• Konsantrasyon eksikliği ya da unutkanlık
• Depresyon ya da irritabilite
• Gece terlemeleri veya sık idrara çıkma hali

Uyku Apnesi Tanısı Nasıl Konur?

Uyku apnesi tanısı için uyku testi yapılabilir. Uyku testinin adı polisomnografidir ve uyku esnasında vücut fonksiyonları, solunum ve beyin aktiviteleri gibi çeşitli parametreleri ölçme işlemidir. Bu test ile uyku süresi boyunca beyin aktivitesi, göz hareketleri, kalp ritmi, solunum hızı, solunum yolundaki hava akışı, oksijen seviyeleri gibi birçok parametrenin ölçümü yapılır.

Uyku Apnesi Tipleri Nelerdir?

Uyku apnesi tipleri üçe ayrılarak incelenir;

• Obstrüktif uyku apnesi: Solunum yollarının bloke olması sonucu meydana gelen durumdur. Uvula, bademcikler, dil veya yumuşak damak gibi dokular, uyku esnasında solunum yollarını tıkayarak nefes almada güçlük çekilmesine neden olabilir.
• Merkezi uyku apnesi: Bu tip uyku apnesinde solunum yollarında bir tıkanma görülmez fakat solunum kasları beyin tarafından kontrol edilmez. Uyku sırasında solunumun geçici olarak durması olarak tanımlanabilir.
• Karma uyku apnesi: Karma uyku apnesi, obstrüktif uyku apnesi ve merkezi uyku apnesinin birleşmesi sonucu ortaya çıkan türdür.

Uyku Apnesi Tedavisi Nasıldır?

Uyku apnesi tedavisi, uyku apnesinin şiddetine ve tipine bağlı olarak değişiklik gösterir. Uyku apnesinde tedavi olarak uyku apnesine neden olan faktörlerin azaltılması ya da ortadan kaldırılması, yaşam tarzı değişiklikleri, cihazlar veya ilaçlar ile yapılabilir.

• CPAP tedavisi: CPAP cihazı uyku apnesi tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir. Cihaz, maske ve hortum aracılığıyla basınçlı hava üfleyerek solunum yollarını açık tutmaya çalışır.
• BiPAP tedavisi: BiPAP cihazı ile solunum sırasında iki farklı basınç seviyesi uygulanır. Bu tedavi yöntemi ile solunumun daha doğal olması sağlanır.
• Ağızlık kullanımı: Bazı vakalarda, uyku apnesi tedavisi için özel olarak tasarlanmış ağızlıklar kullanılabilir. Bu ağızlıklar, dilin geriye doğru kaymasını ve solunum yollarının tıkanmasını önler.
• Ameliyat: Uyku apnesinin neden olduğu anormal dokuların cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir. Solunum yollarında tıkanmaya neden olan uvula, bademcikler veya yumuşak damak gibi dokuların çıkarılması veya yeniden şekillendirilmesi için ameliyat yapılır.
• Yaşam tarzı değişiklikleri: Uyku apnesinin hafif görüldüğü durumlarda yaşam tarzı değişiklikleri, kilo verme, alkol ve sigara kullanımının azaltılması, egzersiz yapma ve yatma pozisyonunun değiştirilmesi gibi basit önlemlerle tedavi sağlanabilir.

Uyku Apnesi Ameliyatı Nedir?

Uyku apnesi ameliyatı, uyku apnesi şiddeti ve tipine bağlı olarak önerilebilir. Ameliyat öncesinde doktor, hastanın sağlık durumunu ve uygun tedavi seçeneklerini belirlemek için kapsamlı bir değerlendirme yapar ve ameliyatın nasıl yapılacağı belirlenir. Uyku apnesi ameliyatı solunum yollarında tıkanmaya neden olan uvula, bademcikler veya yumuşak damak gibi dokuların çıkarılması veya yeniden şekillendirilmesi için yapılan işlemlerdir.

Uyku Apnesi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Uyku apnesi ameliyatı birçok şekilde yapılabilir. Bu ameliyat çeşitleri şu şekilde sıralanabilir;

• Uvulopalatofaringoplasti (UPPP) adı verilen ameliyatı ile uvula, yumuşak damak, bademcikler ve diğer anormal dokular çıkarılır. Çıkarma işleminin yanı sıra yeniden şekillendirmeler için de bu ameliyat kullanılabilir. Bu işlem, uyku apnesi şiddeti hafif veya orta olan hastalarda etkili olabilir.
• Lazer yardımlı uvulopalatoplasti (LAUP) lokal anestezi altında gerçekleştirilir ve lazer ile uyku apnesine neden olan dokuların çıkarılmasını ya da yeniden şekillendirilmesini içerir. LAUP, hafif uyku apnesi vakalarında etkili olabilir.
• Maxillo-mandibular avansman (MMA), üst ve alt çenelerin ileriye doğru hareket ettirilmesini içerir. Hava yolunun açılması sağlanır. MMA, şiddetli uyku apnesi vakalarında etkili olabilir, ancak daha invaziv bir ameliyat olduğu için nadiren kullanılan bir yöntemdir.

Uyku Apnesi Ameliyatı Hangi Koşullar Altında Uygulanabilir?

Uyku apnesi ameliyatı genellikle hafif veya orta şiddetli uyku apnesi vakalarında etkilidir. Şiddetli uyku apnesi olan hastalar için ameliyat ile birlikte diğer tedavi seçenekleri de uygulanır.

Uyku apnesi ameliyatı için uygun olmak için aşağıdaki koşulların da sağlanması gerekir;

• Ameliyatın riskleri ve faydaları hakkında hasta ve doktor arasında karşılıklı anlayış
• Hastanın genel sağlık durumunun ameliyat için uygun olması
• Hasta tarafından diğer uyku apnesi tedavilerinin kullanılamaması veya başarısız olunması

Uyku apnesi ameliyatı, her cerrahi işlemde olduğu gibi riskler taşır. Bu yüzden ameliyat öncesi doktor hastanın genel sağlık durumunu değerlendirir ve ameliyatın uygun bir seçenek olup olmadığına karar verir.

Uyku Apnesi Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci Ne Kadardır?

Ameliyat sonrası dönemde, hastanın uyku apnesi semptomları hafiflemeye başlar. Uyku apnesi ameliyatında sonra iyileşme süreci birkaç hafta veya birkaç ay sürebilir. Hastanın iyileşme süreci, ameliyatın türüne, hastanın yaşına ve sağlık durumuna göre değişiklik gösterir.

Uyku apnesi ameliyatı sonrası ilk birkaç gün boyunca, hasta ağrı, şişme veya kanama gibi rahatsızlıklar yaşaması normaldir. Bu durumda doktor, hasta için uygun ağrı kesiciler veya diğer ilaçlar reçete ederek bu durumların geçmesini sağlayabilir.

Uyku Apnesi Ameliyatı Fiyatları

Uyku apnesi ameliyatı fiyatları, hastane ve doktorun tecrübesine göre değişebilir. Ameliyatın türüne bağlı olarak da fiyatlar farklılık gösterir.