Nazal Polip

Nazal polip, burun içinde veya sinüs boşluklarında gelişen, genellikle iyi huylu, yumuşak ve iltihaplı doku büyümeleridir. Özellikle kronik inflamasyon durumlarında ortaya çıkar ve kişinin nefes almasını, koku almasını ve genel yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Genellikle ağrısızdırlar fakat büyüdükçe burun tıkanıklığına ve sinüs enfeksiyonlarına zemin hazırlarlar.

Nazal polipler genellikle iki taraflı (her iki burun boşluğunda) oluşur ve uzun süredir devam eden alerji, astım, kronik sinüzit gibi durumlarla ilişkilidir.

Nazal Polip Belirtileri

Nazal poliplerin belirtileri, poliplerin boyutuna ve bulunduğu yere göre değişiklik gösterir. Erken evrede çoğu kişi semptomları fark etmeyebilir. Ancak büyüyen polipler genellikle belirtilere neden olur. Nazal poliplerin en yaygın belirtisi burun tıkanıklığıdır. Özellikle iki taraflı poliplerde kişi sürekli tıkalı burun hisseder ve ağızdan nefes alma alışkanlığı gelişebilir.

Koku alma duyusunun azalması veya tamamen kaybolması, nazal polipin ayırt edici belirtilerinden biridir. Polipler, koku moleküllerinin reseptörlere ulaşmasını engelleyebilir. Polipler, sinüs drenajını engelleyerek sürekli geniz akıntısı ve berrak burun akıntısına neden olabilir. Özellikle sinüslerin tıkandığı durumlarda yüz bölgesinde dolgunluk, baskı hissi ve baş ağrısı görülebilir. Büyük polipler, özellikle yatarken hava geçişini engellediği için horlamaya ve uyku kalitesinde ciddi bozulmalara yol açabilir.

Nazal Polip Nedenleri ve Risk Faktörleri

Nazal poliplerin ortaya çıkmasında en önemli faktör kronik inflamasyondur. Bu iltihabi durum, burun ve sinüslerin iç yüzeyindeki mukozada uzun süreli tahrişe neden olur ve zamanla polip oluşumuna zemin hazırlar. 12 haftadan uzun süren sinüzit vakalarında nazal polip gelişme riski artar. Kronik sinüzit, sinüslerin sürekli iltihaplı ve tıkalı olmasına neden olur.

Polen, toz, hayvan tüyü gibi alerjenlere karşı aşırı reaksiyonlar, nazal mukozayı tahriş eder ve uzun vadede polip oluşumunu tetikleyebilir. Solunum yollarındaki kronik inflamasyon sadece bronşları değil, burun içini de etkileyebilir. Astımlı bireylerde nazal polip sıklığı yüksektir.

Aile öyküsü, kistik fibrozis, primer siliyer diskinezi gibi kalıtsal hastalıklar da polip oluşumuna katkı sağlar.

Nazal Polip Tanısı Nasıl Konur?

Nazal poliplerin tanısı genellikle kulak burun boğaz (KBB) uzmanı tarafından fiziksel muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konur.

Endoskopik burun muayenesi en yaygın ve etkili yöntemdir. İnce bir kamera yardımıyla burun boşluğu görüntülenir. Poliplerin sayısı, büyüklüğü ve yerleşimi net şekilde değerlendirilir. Poliplerin sinüs boşluklarına yayılımı, kemik yapıların durumu ve olası komplikasyonlar BT bilgisayarlı tomografi ile detaylı şekilde görülür. Ameliyat planlamasında da vazgeçilmez bir araçtır.

Poliplerin alerjik kökenli olup olmadığını anlamak için deri prick testi veya spesifik IgE kan testleri yapılabilir. Çocuklarda nazal polip varsa, özellikle kistik fibrozis gibi sistemik hastalıklar açısından ileri testler önerilir. İnflamasyon tipi ve varsa enfeksiyon varlığını belirlemek için kullanılabilir.

Doğru ve zamanında yapılan tanı, hem medikal hem de cerrahi tedavinin başarısını doğrudan etkiler.

Nazal Polip Tedavi Yöntemleri

Nazal polip tedavisinde amaç, semptomları azaltmak, burun tıkanıklığını açmak ve poliplerin tekrar oluşmasını önlemektir. Tedavi medikal (ilaçla) ve cerrahi olmak üzere iki temel gruba ayrılır.

1. İlaç Tedavisi: İlk basamak tedavi seçeneğidir. İnflamasyonu azaltarak polipleri küçültür, bazı durumlarda tamamen yok edebilir.

• Oral Kortikosteroidler: Poliplerin ileri evrede olduğu vakalarda kısa süreli tablet formu kullanılabilir. Genellikle burun spreyleriyle birlikte verilir.
• Antihistaminikler: Alerjik bileşenli poliplerde kullanılır, ancak doğrudan polipi küçültmez. Semptom kontrolünde etkilidir.
• Antibiyotikler: Sadece poliplere eşlik eden bakteriyel enfeksiyonlarda kullanılır. Kronik sinüzit vakalarında kısa süreli uygulanabilir.
• Nazal Lavaj (Tuzlu Su Spreyi): Polip tedavisinde destekleyici yöntemdir. Mukusu temizler, ilaçların emilimini artırır, tahrişi azaltır.

2. Doğal ve Destekleyici Yöntemler

Doğal yöntemler arasında nazal polip belirtilerini rahatlatabilmek için buhar soluma, okaliptüs ve nane yağı koklamak, zencefil ve zerdeçal tüketmek yardımcıdır. Anti-inflamatuar özellikleri sayesinde doğal destek sağlar.